Verslag van de heftige strijd om de Grebbeberg in mei 1940
Langs de Grebbeweg tussen Wageningen en Rhenen zijn, door de Provincie Utrecht,nieuwe fietspaden aangelegd. Tijdens de werkzaamheden zijn er bij archeologisch onderzoek veel sporen uit tweede wereldoorlog teruggevonden. De voorwerpen die gevonden zijn geven een goede indicatie van het verloop van de strijd. Maar in het landschap is bijna niets meer dat herinnert aan de heftige strijd die hier heeft plaatsgevonden.
Fragmenten en Patronen
Als herinnering aan de slag om de Grebbeberg is het fietspad en een nieuw wandelpad opgevat als een tijdlijn met een aantal belangrijke ankerpunten:
- De Stoplijn als laatste verdedigingslijn op de Grebbeberg
- De lindelaan ter hoogte van de Erebegraafplaats
- De sluis met brug over het riviertje de Greb
- Het Hoornwerk aan de voet van de Grebbeberg
- De kabelversperring aan de voet van de Grebbeberg
Aan de hand van ooggetuigenverslagen van Nederlandse militairen zijn tekstfragmenten geselecteerd die het feitelijk verloop van de strijd laten zien maar ook de heftige strijd invoelbaar maken.
De Stoplijn wordt verbeeld door objecten aan weerszijden van de weg. Het object is een betonnen inversie van een loopgraaf. In de Stoplijn is aan één kant van de weg de tekst opgenomen: “Ik weet de paniek te onderdrukken maar de angst niet” aan de ander kant van de weg staat: “Overgeven is het enige wat ons rest”.
In het fietspad en het wandelpad wordt een betonstrip gelegd met een patroon van prikkeldraad. Ook hier in zijn meer feitelijke teksten en meer persoonlijke teksten van de Nederlandse militairen opgenomen.Bij de kabelversprerring liggen op een zelfde manier afdrukken van de kabels over het fietspad. De slag bij de Grebbesluis wordt zichtbaar gemaakt door een betonplaat met een patroon van waterkringen,veroorzaakt door neerdalende granaten.
Het nieuwe wandelpad verbindt de erebegraafplaats met de stoplijn. In het wandelpad liggen smalle betonstrips met teksten. De teksten komen uit een oorlogsverslag van reserve commandant van der Boom. Al wandelend wordt, naar de Stoplijn toe,de feitelijk strijd verwoord. In de andere richting wordt de emotionele strijd verwoord.
Naast de betonobjecten is er een applicatie voor smartphones gemaakt met de getuigenverklaringen, het verloop van de strijd en het vondst materiaal. De oorlog en de slag die daar is geleverd wordt door de verhalen, teksten en objecten tastbaar en beleefbaar. De app ‘ Slag om de Grebbeberg’ met twee wandel-en fietsroutes, is beschikbaar in de App Store en via de site van Stichting De Greb.
De uitvoering heeft in oktober 2014 plaatsgevonden. Al het betonwerk werd verzorgt door Du Mont Beton.
Het aantal betonstrips geeft de heftigheid van de strijd aan en is gebaseerd op de hoeveelheid gevonden patroonhulzen.
De officiële opening heeft in februari 2015 plaats gevonden, in het kader van’75 jaar Slag om de Grebbeberg’.