nieuws

Fantastisch! Het onderstaande artikel is de aanleiding geweest om mij te vragen deel te nemen aan de Internationale Glas- en Keramiek biënnale in Haacht, België in oktober 2023.

artikel Klei keramiek magazine juli-augustus 2023

door Barbara Bunskoek

van Inspiratie tot Creatie

In deze rubriek vertellen keramisten over hun inspiratiebronnen. Door wie of wat worden zij geinspireerd? hoe verwerken zij deze inspiratie in hun creatieve handelen? Aan de hand van foto’s van hun eigen werk en van hun inspiratiebron vertellen zij hun verhaal. Deze keer het woord aan Marcel Eekhout

Wat oude bordjes al niet kunnen doen!

Een tijd geleden kreeg ik het boek ‘Buitenplaatsen in het Westland’. Wat me vooral opviel was het feit dat er in het Westland rond 1700 circa 100 buitenplaatsen aanwezig waren. Ze zijn volledig verdwenen onder de glastuinbouw en verstedelijking van Den Haag en Delft. Ik heb in het Westland gewoond, maar wist niets van deze rijke historie uit de Gouden Eeuw. Ik vroeg me af of ik een werk zou kunnen maken dat de verdwenen buitenplaatsen verbeeld.

Ik ging dus aan het werk om 100 verdwenen buitenplaatsen te verbeelden. Ik wilde dat doen met porselein. Porselein omdat dat rijkdom uitstraalt en in de Gouden Eeuw in de mode kwam. Eigenlijk lukte het niet goed. Dat veranderde toen ik van een vriend een paar kleine verweerde porseleinen VOC bordjes kreeg. Bordjes opgedoken uit een gezonken VOC schip. Ze hadden een beetje reliëf, door de eeuwen op de zeebodem was het glazuur sterk verweerd. De puzzel viel op zijn plaats! De verweerde bordjes waren vergelijkbaar met de verdwenen landschapspatronen van de buitenplaatsen.

Ik ben vervolgens ‘bordjes’ gaan maken met steeds een vage afdruk van een VOC bordje. Soms voorzien van extra structuren, soms volledig glad of met scheuren. Altijd met gescheurde rafelranden alsof ze ruw uit de aarde gesneden zijn. De meeste bordjes zijn puur porselein, maar er zijn er ook met kobaltblauw glazuur. Een verwijzing naar het blauw geglazuurde porselein en aardewerk uit de Gouden Eeuw. Het glazuur heeft een gesleten karakter zoals de landschapspatronen.

Het werk bestaat nu uit 100 gestapelde flinter dunne porseleinen bordjes voor 100 verloren buitenplaatsen. De installatie stond in op verschillende exposities in het Westland.

Fantastisch dat oude versleten bordjes zoveel inspiratie kunnen geven!

Vertrokken kunstenaars tonen verdwenen Westland: Buitenplaatsen nu kunstwerken in Hofboerderij

Twee alweer jaren geleden uit het Westland vertrokken kunstenaars ontdekten hoeveel Buitenplaatsen hier zijn verdwenen. Hoe de landschappen zijn veranderd. Het werd een bijzondere expositie in de Hofboerderij in Wateringen.

Rien van den Anker 14-01-23, 16:33

Sommige Westlanders worden meer Westlander nadat ze vertrokken zijn, gaan zich er ook meer voor interesseren. Landschapsarchitect Marcel Eekhout moet wel om dat beeld lachen. Toegegeven, hij en zijn nichtje, schilderes Elise, zijn er mooie voorbeelden van.

De eerste woont en werkt in het Brabants Schijndel, zij in Zoetermeer, maar beiden hebben nog steeds iets met hun Westlandse geboortegrond. En niet alleen omdat ze familiaal verbonden zijn met het gelijknamige bouwbedrijf in Kwintsheul. „Tja, het is toch je jeugdtijd. We zijn ooit voor de studie weggegaan en elders terechtgekomen.”

Maar juist daardoor kijken ze met andere ogen naar het gebied waar ze hun eerste jaren doorbrachten. „Je komt er nog geregeld, maar niet meer dagelijks en je gaat ook andere dingen zien dan wanneer je er zelf was blijven wonen.”

Marcel Eekhout: “Het is verdrietig dat er zó veel is verdwenen.”

Het was het boek Buitenplaatsen in het Westland van het Historisch Genootschap Oud-Westland dat hun de ogen deed openen. Wat een gebied met fascinerende landgoederen en prachtige huizen waar rijke Hagenaars en Delftenaren woonden, concludeerde Marcel. ,,En tegelijkertijd wat verdrietig dat er zó veel is verdwenen.”

Verdriet dat volgens hem ook een positief bijeffect had. „Dan lees je ook dat die gefortuneerden terugkeerden naar de stad en dat hun groente- en bloementuinen de eerste aanzet zijn geworden van de tuinbouw.” Die beelden rommelden in hun hoofden en leidde tot een nieuwe collectie van twee totaal verschillende soorten kunst. Artistieke werkstukken die eigenlijk alleen maar kunnen zijn gemaakt door vertrokken Westlanders die De Glazen Stad nu met totaal andere blik bekijken.

Rafelranden

„Ik heb bijvoorbeeld een project gemaakt dat bestaat uit zo’n honderd porseleinen, bijna doorzichtige, bordjes met zichtbare rafelranden die het verdwijnen van die buitenplaatsen symboliseren. In feite geef ik daarmee aan dat die bordjes de sporen zijn die de geschiedenis achterlaat in het huidige landschap. Die aantonen dat het verleden niet meer aanwezig is”, legt Eekhout creatief uit. Ook maakte hij gebruik van Delfts Blauw, dat toentertijd exclusief in zwang was.

Hij heeft daarnaast een serie keramische werken gemaakt die een link leggen met de archeologische schatten die in de loop der tijden aan de oppervlakte zijn gekomen in het Westland. ,,Door bijvoorbeeld opgravingen en ook verzakkingen. Die zijn ook gevonden rondom de Hofboerderij, waar eeuwen geleden het slot Het Hof was, later een klooster en ook een Buitenplaats.”

Historische restanten

Die historische restanten heeft hij nu artistiek gemaakt van transparant porselein. En om het effect van fragiliteit te vergroten verlicht hij ze met waxinelichtjes en led-lampjes.

Zijn nichtje Elise heeft daarnaast op geheel eigen wijze schilderend weergegeven hoe zij het veranderende landschap van Westland heeft ervaren. Zo toont zij onder meer de Zandmotor en het nog ruime duingebied van Monster. ,,Het is fascinerend hoe zij haar kunstwerken dan breed voorziet van gouden en zilveren letters die het beeld met een eigen verhaal als het ware versterken.”

De expositie ‘Schoonheid van imperfectie’ is tot en met 29 januari elke zaterdag en zondag te zien van 13.30 tot 17.00 uur in de Hofboerderij in Wateringen. Op zaterdag 29 januari is er een lezing waarop beide kunstenaars vertellen hoe zij het onzichtbare zichtbaar wilde maken.

Laatste twee jaar zijn we naast ons werk als landschapsarchitecten ook gaan toeleggen op keramiek en fotografie. Tijd om de website aan te passen en dit werk ook te tonen.

Hier vind je de pagina’s met keramiek en fotografie