parklaan buitengewone projecten
Het landschap, ons werk
Binnenkort zijn de reuzenkralen die we voor het Merovechpark in Rijnsburg hebben gemaakt ook te koop voor in je eigen tuin. Cor Unum ceramics gaat ze maken, net als de kralen voor het Merovechpark in Rijnsburg. Elke kraal wordt met de hand gevormd en gedecoreerd dus elke kraal is weer uniek. Ook zo’n uniek tuinornament in je eigen tuin? Neem contact op met Parklaan buitengewone projecten of met Cor Unum ceramics. We komen graag langs om samen de plek, het aantal en de kleur te bepalen.
De eerste fase van de tuin is aangelegd. Dankzij het goede weer hebben we de grondbewerking, het aan- en verplanten en het zaaien allemaal al kunnen uitvoeren.
De voortuin, het proefveld
We hebben 6 verschillende mengsels met perennials ingezaaid én ingeplant. Naast het vak met ingeplante soorten (plantafstand 25-30 cm wildverband) is steeds een vak met dezelfde soorten ingezaaid. De vakken die zijn ingeplant gebruiken we als vergelijking ten opzichte van de gezaaide vakken.
De vakken zijn circa 2 x 2 meter groot. Bij het zaaien is de methode van James Hitchmough aangehouden waarbij zand en jute gaasdoek wordt aangebracht op het zaaibed. De ingeplante vakken zijn niet voorzien van zand en gaasdoek. Daardoor kunnen we ook het verschil in onkruidgroei observeren.
Het zand, voorkomt ontkieming van allerlei in de grond aanwezige zaden (mulchlaag) en zou, als het jute is verteerd, slakken moeten weren. Daarnaast zorgt het voor een extra schrale bodem, bemesten is bij deze methode uit den boze. Het is de bedoeling dat de planten compact en stevig worden. Enig en belangrijk verschil is dat we de oude zode niet hebben verwijderd maar hebben laten frezen en spitten. Bij het verwijderen komen namelijk enorme hoeveelheden gras en grond vrij en zakt het maaiveld niveau flink. Zeg maar 5-10 cm. Dat kun je natuurlijk weer opvullen met het scherpe zand als afdeklaag. Maar we vonden het te drastisch om zoveel materiaal af te voeren. Een nadeel van het frezen en spitten is dat je alle losse pollen gras, die aan en net onder het oppervlak liggen moet uitharken. De pollen groeien namelijk toch wel weer snel aan, al gaat het bij de bezande zaaibedden een stuk trager. Een groot deel van het gras ligt gelukkig diep en verteert.
Na het aanbrengen van ca 5 cm zand zijn de zaadmengsels gezaaid. De zaadmengsels hebben we zelf samengesteld en bestaan gemiddeld uit 10 soorten. In totaal hebben we ongeveer 40 soorten. Het zaad werd gemengd met fijn zaagsel. Twee handen zaagsel per m2. Zaagsel wordt gebruikt omdat het makkelijk strooit en goed zichtbaar is. Daarnaast houd het een klein beetje vocht vast. Nadeel is wel dat het echt windstil moet zijn. Na het zaaien zijn de proefvakken afgedekt met jute gaasdoek. Ook dit houdt een beetje vocht vast, maar bescherm het zaaibed ook voor graafwerkzaamheden van honden, katten, konijnen en in onze tuin ook de das. Bobbie onze hond graaft niet, maar vindt het jute wel erg fijn om op te liggen. Beter dan het kriebelende gras of het zand. Na het inharken is jutedoek aangebracht en vastgezet met haringen.
Op dit moment, door het droge weer, beregenen we de proefvelden 3-4 keer per week. Uit tabellen van James blijkt het kiem % bij een regelmatige beregening exponentieel toe te nemen. Daarna zou de beplanting droogte moeten kunnen verdragen. Fijn dat we een bron in de tuin hebben….
Het zaaigoed dat we in oktober in kleine bakken hebben gezaaid ontkiemt overigens nog bijna niet. Alleen de Baptisia komt op. Een zaad dat volgens Jamens een laag kiem% heeft.
Naast de proefvaken zijn er nog een aantal vakken ingezaaid met 1-jarigen en hebben we gladiolen, dahlia’s en grassen geplant. Als er weinig tot niets ontkiemt hebben we in ieder geval de hele zomer kleur in de voortuin.
Een groot schaduwvak bij de entree is ingeplant volgens het aantal principe van Michael King met maar 5 hoofdsoorten. (liriope, waldsteinia, naaldvaren, eikvaren en koningsvaren) en 4-5 nevensoorten. De vormgeving is gebaseerd op de FLOW principes van Nigel Dunnet ( zie post februari)
De boomgaard
De Boomgaard heeft een glooiend oppervlak gekregen dat is ingezaaid met een bermmengsel (stay green < 50 cm). Het is een bermmengsel met meerjarige inheemse planten zoals brunel, margriet, witte, rode en rolklaveren en duizendblad. Er komt inmiddels een groene waas overheen. Het zaaigoed begint te ontkiemen. De glooiingen zijn gemaakt van uit komende grond uit een cunet dat we voor de verharding nodig hadden. Bij de boomgaard zullen we alleen de randen maaien.
De achtertuin
Het is de bedoeling dat we pas volgend jaar Perennial meadows gaan maken in de achtertuin. Maar we zijn toch gestart met het maken van de grote plantvakken. Ook hier zijn de vakken gefreesd en gespit. We hebben echter geen vaste planten gezaaid maar éénjarigen zoals cosmea, korenbloem, ridderspoor, afrikaantje en juffertje in het groen. Steeds eenvoudige mengsels met een hoofdsoort en 2 nevensoorten. Door met deze vakken te starten hebben we ervaring opgedaan met het zaaien met zaagsel; we kunnen aan de groeisnelheid beter zien wat schaduw en vocht voor invloed hebben en we hebben natuurlijk ook dit eerste jaar al kleur. Er wordt bij perennial meadows geadviseerd 10 % éénjarigen mee te zaaien zodat er het eerste jaar al wat te zien is, vaste planten bloeien namelijk zelden het eerste jaar. We lopen nu dus zelfs een jaar vooruit, maar verwachten dat er automatisch éénjarigen in de vaste plantenmengsels komen.
Achter in de tuin hebben we geen zaaibedden gemaakt maar zijn de vakken alleen uitgezet met tonkinstokjes en gaan we de paden maaien. We kunnen dan goed zien welke vegetatie er opkomt als je niets doet. Het gras zit nu al vol met thijm-ereprijs, hondsdraf, kleine geranium, vijfvingerkruid (potentilla reptans) en een kleine zegge. Hier en der staan margrieten en pinksterbloem. Een aantal soorten zijn indicatoren van vochtigere voedselrijke plekken. Wellicht dat het leem in het zand (zwak leemhoudend fijn zand) daar iets mee te maken heeft.
Het wachten is nu dus op het ontkiemen!
Als je vragen hebt over de Perennial Meadow blog kun je altijd contact met ons opnemen.
Eind april 2020 was het dan zo ver. Alle kralen werden door een grote vrachtwagen met aanlegger van Groot Ammers naar De Horn, Rijnsburg vervoerd. De kralen werden stuk voor stuk gelost en netjes op rijen gelegd zodat ze een voor een naar de goede plek in het kralenveld konden worden gereden.
Elke kraal heeft een uniek nummer zodat we ze eenvoudig op de juiste plaats konden leggen. De plekken waren vooraf met GPS uitgezet. Op de plek waar de kralen werden geplaatst was een kleine graafmachine de openingen in het Padvastpad aan het graven. Twee medewerkers van Segno d’Arte bepaalden de cunethoogte, positie en plaats. Vervolgens werden de kralen op de plek gezet. Wij waren er om aan te geven of de plek goed was, of dat er nog een beetje geschoven en gedraaid moest worden.
Bij de start van de werkzaamheden was er een probleem met een grote zwarte drainage putdeksel. Die bleek tussen de kralen te liggen. Zowel de gemeente Katwijk als de aannemer vonden dat geen probleem, wij natuurlijk wel. Deze put is alleen nodig om de drainage bij verstopping door te spuiten. Er ligt een ring van putten rond het centrale veld. De drainage heeft vooral een functie in de aanleg fase. Als de grond goed gerijpt is zal hij niet meer nodig zijn. Heel het centrale veld ligt namelijk ook nog eens bol en de drainage maar liefst 60 cm diep. De kans is dus groot dat de deksel nooit gebruikt wordt. Na overleg met de opzichters van de gemeente en AW Vessies infra werd de put verlaagt zodat de deksel onder het Padvast is verdwenen.
Na anderhalve dag waren alle kralen geplaatst en het Padvast weer netjes aangeharkt. Vervolgens werden de banken, picknickset en informatie panelen op de derde dag geplaatst.
Het Merovechpark met het kralenveld is daarmee afgerond. We zijn erg trots op het resultaat!
Halverweg maart zijn we verhuisd en konden we echt aan de slag met de omvorming van de tuin. De huidige tuin is 25 jaar oud. Rond de tuin is een beplantingssingel aangelegd met bomen en struiken. Dicht bij het huis vormen hagen en leilinden een strak kader voor de voortuin, boomgaard en moestuin. Verderop in de tuin ligt een vijver, een bosje en helemaal achterin een poel.
In het nieuw ontwerp gaan we uit van een strakke aanleg direct rond het huis, vloeiende vormen in de rest van de tuin en voor ons heel belangrijk; verbinding met het landschap doormiddel van doorzichten.
De voortuin
De voortuin is nu een grasvlak met een mooie Mispel , oude waterput met tongvarens en leilinden. De voortuin is de plek waar vroeger een de boerderij stond, die is afgebroken na het gereedkomen van het nieuwe huis. De oude waterput is daar nog een overblijfsel van. Het bouwvlak van de oude boerderij vormt het kader voor de proefvelden voor de perennuals die we in de voortuin aanleggen.
De proefvakken zijn bestemd voor de vergelijking tussen perennuals die we zaaien en die we met P9 potmateriaal aanplanten. Elk vak is ca 4 m2. We hopen op basis van de proefvakken ervaring opdoen en een aantal conclusies te kunnen trekken.
Op al deze vragen hopen we de komende tijd in verschillende posts antwoord te kunnen geven!
De boomgaard
Om de proeftuin te maken moet de graszode verwijderd worden. Gras is de grootste concurrent van zaaigoed. De fijngemaakte zoden willen we verwerken in de boomgaard. Het platte vlak wordt glooiend en vervolgens ingezaaid met een inheems bloemenmengsel.
De achtertuin
De achtertuin bestaat uit het kader van bomen met struweel en enkele vrijstaande beuken. Aan de kopse kant wordt een deel van de (onder)beplanting verwijderd zodat er zichtlijnen naar het landschap ontstaan.
Het grasveld wordt vervangen door een grote bloemenweide, verdeeld over 11 vakken. Elk vak is ca 80-100 m2. Per vak is gekeken naar de bezonning en gewenste hoogte. Lage vakken dicht bij het huis en hoge vakken (tot 2 mtr) achterin de tuin.
Een vak is opgebouwd uit een aantal lage soorten als onderlaag, een basislaag en een bovenlaag of doorprikkers. De onderlaag bloeit vaak vroeg in het jaar en kan daarna verdwijnen. De bovenlaag bestaat uit soorten die boven alles uitsteken en reliëf geven maar ook qua bloeiwijze opvallen zoals Eremurus of Allium. De basislaag bevat de hoofdsoorten met een bloeitijd van april- oktober. Het aantal hoofdsoorten beslaat ca 75 % van het aantal. De doorprikkers 5% en worden vaak gelijk geplant zodat er ook het eerste jaar iets bloeit. Per vak is gekozen voor een aantal beeldbepalende soorten. Deze soorten kunnen in een ander vak voorkomen als nevensoort. Door deze werkwijze ontslaat variatie, maar ook eenheid zodat er ondanks de 11 vakken toch een geheel ontstaat.
De eerste fase
We leggen de nieuwe tuin niet in één keer aan. We willen eerst onderzoeken hoe het zaaien werkt en of de verschillende soorten op deze grond goed groeien. In de droge periode, aan het eind van de zomer willen we de vijver opknappen en vergroten. Het terras komt na de verbouwing van het atelier.
In feite zijn we in oktober 2019 al gestart. We hebben afgelopen najaar 11 soorten vaste planten in bakken gezaaid. We onderzoeken of er verschil is tussen in het najaar en in het voorjaar zaaien. Eigenlijk wordt geadviseerd vaste planten in oktober te zaaien zodat kou en vocht op de zaden in kan werken. Een ander voordeel van het zaaien in de bakken is dat we de soorten die we straks in het terrein zaaien beter kunnen herkennen.
We starten met een aantal mooie meerstammig Prunus serula bomen. Tegelijk gaan we de proeftuin en boomgaard en een deel van de bloemenweide maken. De bloemenweide bestaat het eerste jaar uit eenjarig zaaigoed. Op deze manier hebben we het eerste jaar gelijk al veel kleur in de tuin en kunnen we kijken hoe de beplanting op deze grond groeit. Ook de onkruidontwikkeling in de vakken kunnen we volgen. Omdat de te zaaien vaste planten de eerste twee jaar niet bloeien wordt geadviseerd 10% éénjarigen door het mengsel te doen. We brengen nu in feite al de zaadbronnen aan, maar het kan ook zijn dat we niet alle vaste planten vakken te gelijk inzaaien, maar dit in de tijd spreiden en langer met 1 jarigen doorgaan. Er ontstaat dan een mozaïek van kleuren en soorten dat langzaam transformeert naar grote perennial meadow. We hebben met deze opzet ook de mogelijkheid om de zaaimethode, soorten of meng % aan te passen als blijkt dat bepaalde soorten of combinaties verbeterd kunnen worden.
23 maart zijn we gestart met de werkzaamheden. Daarover in de volgend post meer.
Elke kraal voor het Merovechpark is anders; we werken met vier mallen, vier kleuren klei, drie soorten glazuur en een oneindig aantal mogelijke posities. Daarnaast is de afwerking van de huid van de kraal nog een variabele. Om het overzichtelijk te houden hebben we gekozen voor twee verschillende afwerkingen; glad of licht uitgewassen.
Na het vullen en drogen van klei in de mal, worden de twee helften aan elkaar gezet. Vervolgens wordt de opening gemaakt waar de kraal aan de fundering wordt gezet. Na een paar dagen drogen wordt het glazuur- of kleipatroon aangebracht. Voor het kleipatroon wordt een halve cm klei weg geschraapt en opgevuld met een andere kleur. De glazuur wordt vrij grof, met een brede kwast aangebracht. We willen namelijk geen glossy kralen maar ze moeten ouderdom en ambacht uitstralen. Vervolgens drogen de kralen 6 weken, waarna ze in de oven gaan. Het bakken, met langzaam verwarmen en langzaam afkoelen duurt ongeveer 4 dagen.
Een groot aantal kralen is inmiddels, bij Segno d’Arte in Groot Ammers, op de fundering geplaatst. Het betonblok komt straks, onzichtbaar, onder de verharding te liggen.
In het park komen drie groepen kralen te liggen. Per groep is er gekozen voor een basiskleur met accenten. De kralen in het centrale deel van het park hebben overwegend een kurkkleur, die in het noordelijke deel zijn van gele klei. De zuidelijk groep komen verschillende kleuren bij elkaar. De kralen hebben in het park verschillende posities. Ze refereren aan de manier waarop de kralen door archeologen zijn gevonden. De noordelijke groep ligt als het ware nog in de vorm van een halssnoer waar het touwtje net is verteerd. In het centrale deel liggen de kralen ad random. De tijd en het bodemleven hebben er voor gezorgd dat alle kralen chaotisch ten opzicht van elkaar liggen. Het zuidelijke groepje refereert aan een klein armbandje dat gevonden is en hier liggen de kralen dicht bij elkaar.
