In opdracht van Fort Resort Beemster hebben we modellen ontwikkeld voor de uitbreiding van de parkeerplaats bij het fort aan de Nekkerweg. Het fort is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en ligt in de Beemster. Zowel de Stelling van Amsterdam als de Beemster zijn UNESCO werelderfgoed.
Het lust- en nutslandschap van de Beemster is een blokvormig en op basis van de guldensnede ontworpen landschap. Het defensielandschap van de stelling is een systeem van forten met ravelijnen, bastions, gedekte wegen, schootvelden en inundatievelden. Bij het Fort aan de Nekkerweg komen die twee landschappen elkaar tegen.
De geplande locatie voor het parkeren ligt in het schootsveld van het fort. Dat betekent dat je de parkeerplaats uiterst zorgvuldig moet vormgeven. Een belangrijk uitgangspunt was het vrij zicht op het fort en de onzichtbaarheid van het parkeren vanaf de Nekkerweg. En extra aandachtspunt hierbij is dat de Nekkerweg op een soort kade ligt. Als de parkeerplaats dicht bij de weg wordt gesitueerd zijn hoge grondlichamen nodig om de auto’s weg te werken (doorsnede 2). Het fort is dan niet meer zichtbaar. Door juist het parkeren op afstand van de weg te plaatsen zijn er minder hoge wallen/hagen nodig om de auto’s aan het zicht te onttrekken en het zicht op het fort te behouden (doorsnede 3).
Er zijn meerdere modellen ontwikkeld waarbij het erfgoed als inspiratie heeft gediend:
- het lustoord
- de gedekte weg
- de cisterne
Het lustoord
Dit model is gebaseerd op de stramienmaat van de Beemster. De parkeerplaats ligt op afstand van de Nekkerweg, verdiept en ingepast met hagen. Het is een eiland in de open ruimte omkaderd door transparante rijen bomen op de grootste stamienmaat. De parkeerplaats zelf is ontworpen op de kleine stramienmaat. Vanaf de Nekkerweg houdt je goed zicht op het fort. Rondom de parkeerplaats kan het grasland door een gerichtbeheer een kruidenrijke graslandvegetatie worden.
De gedekte weg
Dit model bouwt voort op het ontwerpmiddel dat bij de fortenbouw gebruikt werd; de gedekte weg. Om materieel of manschappen onzichtbaar voor de vijand te verplaatsen werden verbindingswegen achter een grondlichaam verborgen. In dit model wordt met grondvormen de parkeerplaats zo ingepast dat de auto’s achter grondvormen verdwijnen. Vanaf de parkeerplaats is er door middel van coupures zicht op de omgeving. In het schootveld ontstaat een artificiële hedendaagse toevoeging in het landschap die de openheid en het zicht op het fort garandeert. De grondvormen kunnen zo beheerd worden dat er een kruidenrijke graslandvegetatie ontstaat die eventueel begraasd kan worden.
De cisterne
Dit model heeft het torenfort, zoals het fort bij Asperen, als voorbeeld. De diverse ruimtes in het fort werden rondom een lichthof gegroepeerd en onder lichthof was een cisterne waar drinkwater werd opgeslagen.
In dit model is de parkeergarage als torenfort vormgegeven. Rondom een open lichthof zijn de parkeerplaatsen gesitueerd en op de onderste niveau is een wateropvang die het licht dat via de lichthof binnenvalt reflecteert. In het veld zie je alleen een ronde lichte verhoging in het veld met de ronde opening van het lichthof.
december 2017